Wednesday, May 11, 2016

वाट ही सैराट!


आर्ची माझ्या फिल्मची हिरो आहे.आर्ची रूढार्थाने सुंदर नाही, गोरीही नाही,पण ती सशक्त आहे.ती तिचं मन बोलून दाखवते ..हे उद्गार आहेत सैराटचा दिग्दर्शक नागराज मंजुळेचे...रिंकू राजगुरूबद्दलचे... सैराटच्या आर्चीबद्दलचे....
खरंच सैराटची आर्ची सध्या महाराष्ट्राची सुपरस्टार झालीय..नुकताच तिला सैराटमधील अभिनयासाठी विशेष उल्लेखनीय कामगिरीचा राष्ट्रीय पुरस्कारदेखील मिळाला..तेही वयाच्या अवघ्या पंधराव्या वर्षी...तिच्या पहिल्यावहिल्या सिनेमात तिने प्रेक्षकांवर जादू केलीय..समीक्षकही तिच्यावर तिच्या सहज अभिनयाबद्दल कौतुकाचा वर्षाव करतायत...पिटातले प्रेक्षक तर घायाळ झालेच आहेत पण बाल्कनीतल्या नजराही तिच्यावरच खिळल्या आहेत...

गोरी, सुंदर, सुडौल बांध्याची अहो म्हणजेच झिरो फिगर किंवा एकदम टिपटॉप फॅशन पाळणारी, ग्लॅमरस लूक असणारी, नखापासून केसापर्यंत सर्वकाही टीपटाप आणि लेटेस्ट ट्रेंड असलेलं...या संकल्पनेत आपण वर्षानुवर्षं सिनेअभिनेत्रींना पाहात आलोय ...फार तर दहा टक्के वरखाली..पण अपेक्षा साधारण अशाच...आणि निर्मात्यांनी आणि दिग्दर्शकांनी याच मागण्या पुढे करत अनेक मुलींना ऑडिशननंतर नकारही दिलाय. रिंकू या सगळ्या संकल्पना मोडीत काढते, या सर्व ग्रहांना छेद देते आणि आत्मविश्वासाने समोर उभी राहते...
खूप कमी दिग्दर्शक हे आव्हान स्विकारायला सज्ज होतात ..सैराटचा दिग्दर्शक नागराज मंजुळेनं नेहमीच नव्या चेह-यांना संधी दिलीय..पण रिंकू या संधीचं सोनं करते आणि आपल्या अप्रतिम अभिनयाने प्रेक्षकांची मनं जिंकते..
मराठी सिनेमात स्मिता पाटील नावाचं वादळ आलं आणि त्यानंतर पुन्हा या संकल्पनांना छेद देण्याचे प्रयत्न काही वेळा झाले..पण रिंकूने अवघ्या पंधराव्या वर्षी साधलेलं यश थक्क करणारं नक्कीच आहे...

बॉलिवूडमध्येही काही अभिनेत्री हेच स्टिरिओटाईप मोडण्याचा प्रयत्न करताना दिसतात...नुकताच कंगनाला सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार मिळाला तो तनू वेड्स मनू रिटर्न्समधील तनू आणि दत्तो या दुहेरी भूमिकांसाठी...या डबलरोलमधली दत्तो फारच वेगळी होती... ॲथलेटचं करियर करणारी, दात पुढे असलेली, बॉयकटमध्ये दिसणारी, हरियाण्वी भाषेत बोलणारी चुलबुली दत्तो प्रेक्षकांना भावली.एवढंच नाही तर एवढ्या ताकदीचे डबलरोल यापूर्वी कुठल्याही अभिनेत्रीला पेलता आले नाहीत अशाही काहींनी प्रतिक्रिया दिल्या.कंगनाचा हा पहिलाच वेगळा प्रयत्न नव्हता..याआधी क्वीनमध्येही तिने स्मॉल टाऊन गर्ल अगदी सामान्य जीवन जगणारी रानी साकारली.कंगनाला या सिनेमासाठीदेखील राष्ट्रीय पुरस्कारासह अनेक पुरस्कार मिळाले आणि प्रेक्षकांनी दिलेला हाऊसफुल्ल प्रतिसादसुद्धा... प्रवाहाविरुद्ध जात कंगनाने आपला वेगळा ठसा उमटवला आणि आज सर्वाधिक मानधन घेणा-या अभिनेत्रींमध्ये कंगना आघाडीवर आहे.

यावर्षी आणखी एका उल्लेखनीय भूमिकेसाठी कलकी कोचलीनने परीक्षक पसंतीचा सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा राष्ट्रीय पुरस्कार पटकावला. मार्गारिटा विथ अ स्ट्रॉ या सिनेमात सेरेब्रल पाल्सी झालेल्या, समलैंगिक जाणीवा असलेल्या लैलाची भूमिका कलकीने साकारली.हे आव्हान नक्कीच सोपं नव्हतं..यापूर्वीही कलकीने स्टिरिओटाईप ग्लॅमडॉल भूमिकांना छेद दिला होता पण मार्गारिटामध्ये दिसलेली कलकी वेगळीच होती...यात तिने शारिरिक आणि वाचिक या दोन्ही बाजूंवर कठोर मेहनत घेतली होती.एका आघाडीच्या अभिनेत्रीसाठी ही भूमिका नक्कीच मोठी रिस्क होती पण कलकीने ती स्विकारली आणि उत्तम रित्या पेलली.

ग्लॅमरस अवताराला पुन्हा एकदा बाय बाय केलं ते दिपिकाने ..दीपिकाने मागील वर्षी सिक्सर मारला तो पिकू साकारून...स्वावलंबी, चिडचिड करणारी,सतत वैतागलेली परंतु तरीही भावूक असलेली बंगाली बोलणारी पिकू प्रेक्षकांना आपल्या घरातलीच वाटली... यशाच्या शिखरावर असलेल्या दिपिकाने हा स्मॉल बजेट सिनेमा स्विकारला, शूजीत सरकारचं दिग्दर्शन आणि सोबत अमिताभ बच्चन आणि इरफान खान यांसारखे ताकदीचे कलाकार...दिपिकासाठी ही वाट सोपी नक्कीच नव्हती..पण तिची भूमिकेवरची पकड पक्की होती..आणि यामुळे दिपिकाने यशाची सेंच्युरी मारली.. 2015 चे जवळपास सगळे पुरस्कार दिपिका घेऊन गेली.

असाच एक वेगळा प्रयत्न मागील वर्षी रिचा चढ्ढाने केलेला दिसला...नेहमी बोल्ड भूमिकांमध्ये दिसणारी रिचा मसान या सिनेमात मेकअपशिवाय दिसली..वाराणसीतल्या एका सामान्य कुटुंबात वाढलेली देवी पाठक रिचाने साकारली .या सिनेमाला कान फेस्टिव्हलमध्ये दोन प्रतिष्ठित पुरस्कारांनी गौरवलं गेलं आणि रिचाच्या कामगिरीचंही भरभरून कौतुक झालं..छोट्या बजेटच्या या वेगळ्या वळणावरच्या सिनेमात रिचाला काहीतरी भन्नाट दिसलं आणि दिग्दर्शकावर विश्वास ठेवून तिने मसान स्विकारला.मसानसाठी तिला स्टारडस्ट पुरस्कारही मिळाला.

एकंदर या चंदेरी दुनियेच्या लखलखाटात वावरताना काही अभिनेत्री मुखवट्यांमागचा खरा चेहरा शोधण्याचा प्रयत्न कसोशीनं करताना दिसतायत ,एकापेक्षा एक वेगळ्या भूमिका साकारतायत आणि त्यात यशस्वीदेखील होतायत..त्यांचा  यापुढील प्रवासही असाच सैराट होऊ दे याच शुभेच्छा

- नीलिमा कुलकर्णी IBN लोकमत